2023

Inleiding: Ouders leven in een digitaliserende sociale wereld en zoeken veelal online naar informatie en hulp over opgroeien en opvoeden. In de jeugdgezondheidszorg neemt de aandacht voor online hulpverlening toe. Opvoedingsondersteuning wordt voor ouders veel toegankelijker en laagdrempeliger met de inzet van online communicatiekanalen. De vraag is of in online contact voldoende een alliantie tot stand gebracht kan worden tussen de ouder en professional.

Methode: In samenwerking met de GroeiGids en Newtee onderzocht het Lectoraat Jeugd, Gezin en Samenleving van Avans Hogeschool de online alliantie van de GroeiGids ouderchat met behulp van de Vragenlijst Online Alliantie.

Resultaten: Ouders en professionals waren het voor 62% eens over de kwaliteit van de alliantie. Ouders gaven vaker de score ‘Goed’ en professionals vaker de score ‘Voldoende’. Over het algemeen waren beiden dus positief over de online alliantie. Verschillen over eenzelfde chatgesprek, die in 38% van de gevallen optraden, bieden aanleiding voor feedback en evaluatie.

Conclusie: De resultaten van de Vragenlijst Online alliantie in de GroeiGids ouderchat bevestigen dat online communicatie een sterke kans biedt om ouders op een goede manier te ondersteunen. Het vaststellen van de kwaliteit van online alliantie is ondersteunend aan toenemend (digitaal) vakmanschap binnen de jeugdgezondheidszorg.

Inleiding: Het is belangrijk dat richtlijnen voor de Jeugdgezondheidszorg (JGZ) gebaseerd zijn op de meest actuele wetenschappelijke kennis en praktijkkennis. Veel JGZ Richtlijnen zijn verouderd of sluiten niet aan bij het Landelijk Professioneel Kader (LPK). Doel van deze studie is om inzicht te geven welke richtlijnen en richtlijnmodules komende jaren herzien of ontwikkeld moeten worden, en met welke prioriteit.

Methode: Voor de prioritering zijn criteria opgesteld en goedgekeurd door de Richtlijn Advies- en Autorisatiecommissie (RAC) en adviesgroep. Behoeftes van JGZ-professionals, richtlijnontwikkelaars, vertegenwoordigers van beroepsgroepen, ouders en jongeren, zijn geïnventariseerd. Tot slot zijn enkele quickscans van de literatuur uitgevoerd.

Resultaten: Op basis van de vastgestelde criteria en behoeftes van betrokken partijen is een totaaloverzicht opgesteld van JGZ Richtlijnmodules, en is een prioritering aangebracht welke richtlijnen en richtlijnmodules aan herziening toe zijn. Daarnaast zijn onderwerpen voor generieke modules, nieuwe richtlijnen en richtlijnmodules geïdentificeerd.

Beschouwing: Deze prioriteringsstudie heeft een totaaloverzicht van 35 JGZ Richtlijnen in 231 modules opgeleverd dat inzicht biedt in groeperingen en generieke modules. JGZ Richtlijnen die niet direct herzien gaan worden, moeten worden aangepast aan het LPK, zodat professionals meer vrijheid ervaren om zorg op maat te bieden. Daarnaast is onderzoek naar gebruik en opbrengsten van JGZ Richtlijnen wenselijk.

Inleiding: De geboorte van een kind zorgt vaak voor een afname in relatietevredenheid. OuderTeam is een preventieve interventie met als doel aanstaande ouders voor te bereiden op het ouderschap en hun relatie te versterken. In de huidige studie werd een online variant van OuderTeam tijdens de Covid-19 pandemie geëvalueerd.

Methode: De data is verzameld in een online vragenlijstonderzoek. De scores op partnerrelatie en het mentaal welzijn van vaders en moeders vóór en na de interventie werden vergeleken middels gepaarde t-toetsen (N = 62). De ervaringen van deelnemers werden uitgevraagd middels een pre- en postnatale evaluatievragenlijst en zijn op een beschrijvende manier geanalyseerd.

Resultaten: Vaders en moeders hadden na deelname aan de interventie meer self-efficacy in het ouderschap. Gemiddeld genomen gaven de deelnemers OuderTeam een rapportcijfer 8,5. Twee positieve aspecten kwamen naar voren: 1) de onderlinge gesprekken die partners met elkaar voerden, en 2) de interactie en het uitwisselen van ervaringen met andere ouders. 

Conclusie: Deze studie levert de eerste aanwijzingen dat een online variant van OuderTeam goed wordt ontvangen door de deelnemers. Aanbevolen wordt om de effectiviteit van OuderTeam verder te onderzoeken door middel van een controlled trial onder een meer diverse groep ouders.

Verschillende instanties, waaronder gemeenten, worstelen met het vraagstuk van vroegdiagnostiek en vroege behandeling van kinderen. Moet je psychische stoornissen bij kinderen zo vroeg als mogelijk ‘vinden’ zodat je snel een diagnose kunt stellen en een behandeling kan starten? Dit lijkt een belangrijk beleidsuitgangspunt voor gemeenten; ‘vroeg erbij’ of ‘elke euro die je erin stopt, komt er op de lange termijn weer uit’. Op verzoek van een aantal gemeenten hebben we een wetenschappelijk literatuuronderzoek, een zogenaamde paraplu review, uitgevoerd naar wat er bekend is over de langetermijneffecten van behandelingen van de meest voorkomende stoornissen bij kinderen: ADHD, gedragsstoornissen, depressieve stoornissen en angststoornissen. We hebben alle beschikbare systematische reviews in de internationale literatuur op een rijtje gezet en op basis daarvan conclusies getrokken en aanbevelingen gedaan. Uit de paraplu review komt naar voren dat er geen overtuigend bewijs is dat interventies voor de meest voorkomende psychische stoornissen in kinderen een gunstige uitwerking hebben op de lange termijn (≥ 2 jaar). De wetenschappelijke literatuur kan daarom niet met zekerheid antwoorden geven op belangrijke vragen rondom het beleid van de gezondheidszorg aangaande de langetermijneffectiviteit en -veiligheid van behandelingen van psychische stoornissen in kinderen.

In deze proefschriftbespreking wordt het onderzoek naar de ontwikkeling van de aanpak Kind naar Gezonder Gewicht uitgelicht. En wat centrale zorgverleners (een rol die wordt vervuld door JGZ professionals) nodig hebben om hun rol goed uit te kunnen voeren. De ondersteuning en zorg voor kinderen met overgewicht en obesitas en hun gezin moet namelijk passender.
Met al deze inzichten krijgen de professionals, de gemeentes en de projectleiders handvaten om lokaal de implementatie te bevorderen en hoeven we niet allemaal opnieuw het wiel uit te vinden.

In deze proefschriftbespreking aandacht voor het vaccinatiebesluitvormingsproces van reformatorische christenen in Nederland en wat zij nodig hebben om tot een geïnformeerd en weloverwogen vaccinatiebesluit te komen.